ASTSUBAYLAR NE İSTİYOR?-4 (LOJMANLARDA ADİL PAYLAŞIM İSTİYORLAR)

POSTA

ASTSUBAYLAR NE İSTİYOR? – 4

LOJMANLARDA ADİL PAYLAŞIM İSTİYORLAR

Rütbeli kesimin üçte ikisini astsubaylar oluşturuyor fakat lojmanların yarıdan fazlası subaylara veriliyor. Astsubaylar ancak lojman puanları yüksekse lojmana sahip olabiliyor. Lojman seçme şansı yok, hele göreve yeni başladıysa lojman büyük ikramiye gibi bir şey

Astsubaylar çok sık tayin oluyor. Kimi zaman bir yerde 2 yıl kaldıkları bile olmuyor. İmdatlarına lojmanlar yetişiyor. Fakat lojman paylaşımıyla ilgili epey dertliler. Bir astsubay, "Rütbeli kesimin üçte ikisini astsubaylar oluşturuyor. Fakat lojmanların yüzde 55’i subaylara veriliyor. Ayrıca en iyi lojmanlara onlar geçiyor. 80-90 metrekarelik küçük lojmanlarda subay göremezsiniz. Onlar 100 metrekarenin üzerindeki lojman dairelerinde oturur. Ufak daireler hep astsubayların" diyor. Aynı astsubay kendi oturduğu lojmanın 120 metrekare olduğunu ancak bu hakkı lojman puanı yüksek olduğu için aldığını söylüyor. 

800 TL kira nasıl verilir?

Bir başka ‘deniz astsubayı*na kulak veriyoruz: "Bir çocuğum var. Eşim üniversite mezunu fakat çalışmıyor. Denizci olduğum için hep turistik yerlere tayin oluyorum. Buralarda hayat biraz daha pahalı. Marmaris, Foça ve Çanakkale gibi yerlerde lojman imkanları da çok az. Bu yıl itibarıyla lojman puanım 145. Bu puanla istediğin lojmanı alırsın dediler. Meğer öyle değilmiş, önce subaylara bu hak tanındı. Örneğin; bir subayın 35-40 puanı var. O 4 yıllık subay, ben 12 yılllık astsubayım. Onlar bu kadarcık puanla yeni lojmanları alabiliyor. Sonra sıra bize geldiğinde kalanlarla yetiniyoruz. Yine de şükrettim. Çünkü Foça’da ev kiraları 900-1200 TL. Kira versem aldığım maaşla ailemi geçindiremem." 

Bazıları lojmanını seçer alır

Lojman konusunda adaletsizliğe sessiz kalmayan ve isminin açıklanmasını istemeyen bir başka astsubay durumu şöyle özetliyor: "2009’da Ege Ordusu’nda lojman dağıtımına katıldım. Yaklaşık 450 personel bu dağıtıma katılmıştı. 80 küsur subay, 350’ye yakın da astsubay, uzman çavuş ve sivil memur vardı. Sadece 200 daire dağıtılacaktı. Bunların yarısı subaylar için tahsisli, diğer yarısı sırasıyla astsubay, uzman çavuş ve sivil personel içindi. Önce subaylara dağıtıldı. Oraya 10-15 puanla gelmiş genç subaylara bile lojman teklif edildi. Bazısı aldı, bazısı beğenmeyip istemedi. Geri kalan personel ise kalan lojmanları kıran kırana paylaştı. Subayların beğenmediği zemin ya da yüksek zemin katlar bile 97 puanla kapandı. 95 puanım olduğu için lojman alamadım. Lojman dağıtımında, hiçbir subay dışarıda kalamaz. Subayın beğenmediği her türden kötü daire, şartlı olarak diğer personele tahsis edilir. Aynı binada astlar zeminlerde oturur. Şartlı oturanlar da her yıl ‘Aman bir subay dairemi almasın da çıkmayayım’ diye karın ağrısı çeker. Subay bloklarının zemin katlarında genellikle her daireye bir oda malzemelik olarak verilir, astsubay bloklarında zeminde de bir personel oturtulur ‘Aman devletin kaybı olmasın’ diye. Subaysanız lojmandaki arızanız hemen giderilir. Astsubaysanız sıra bekler durursunuz. Subaysanız, 5 yıl sonunda aynı daireyi tekrar alırsınız ya da istediğiniz yeni bir daire. Astsubaysanız 5-6 yıl sonra belki tekrar lojman görürsünüz." 

Puana göre lojman dağıtılmalı

Durumu bu şekilde özetleyen astsubayın son sözü de şu oluyor: "Mevcut ‘lojmanlardan yüzde 55 subay, yüzde 45 astsubay, yüzde 5 uzman ve sivil personel yararlanır’ kuralı mutlaka personel sayısıyla doğru orantılı olarak düzeltilmeli. Çünkü orduda 97 bin muvazzaf astsubay ve 45 bin subay var. Lojman, puanı yüksek olan personele hakça dağıtılmalı."

‘SİZ ASTSUBAYSINIZ

bu orduevine giremezsiniz’

Astsubaylar, orduevleri konusunda da dertli. Çoğunluk astsubaylarda olduğu halde, yine kötü yerlerin kendilerine tahsis edildiğini belirtiyorlar. Birçok yerde orduevlerini subay-astsubay müşterek kullanıyor. Fakat büyük illerde subay-astsubay orduevleri ayrı. Bir astsubay, orduevlerinin verdiği hizmetten memnun: "İyi ve ucuz hizmet veriyorlar, eğlendiriyorlar, iyi şeyler yapıyorlar. Ancak, şi
kayetimiz şu: Subay ile astsubay orduevi ayrımı var. Mesela ben (isim söylüyor, ama yazılmasını istemiyor) bir orduevine sivil bir ahbabımın torpiliyle giriyorum. Yoksa kapıda bakıyorlar ve ‘Siz astsubaysınız, giremezsiniz’ diyorlar." 

Eşleri de hiyerarşik davranıyor

‘Orduevlerinin subay-astsubay orduevi olarak ayrılmasına itirazınız var mı?’ diye soruyoruz. "Var" diye söze başlarken, "Dünyada ayrım var. Doğaldır ayırım olması. Subay, astsubay beraber değil. Amerika’da da var, Avrupa’da da var. Orada da var, burada da var" diyor.

‘Siz niye orduevlerinde bu ayrıma karşı çıkıyorsunuz?’ diye soruyoruz. Yanıtı net: "İkimiz de ordu kökenliyiz. Niye ayrı olsun?" Hemen bir örnek veriyor bir diğer astsubay: "Aksaray’da Vatan Caddesi’ndeki orduevi 1978’den bu yana subay ve astsubaylara ortak hizmet veriyor. Aynı salonda oturulup yemek yeniyor. Bugüne kadar hiçbir olay çıkmadı. Öteki orduevlerinde de aynı şey olabilir."

Başka yerlerdeki subay-astsubay ayrımı konusunda ise daha önce görev yaptığı Trabzon’dan örnek veriyor astsubay, "Trabzon’da kampımız vardı. Kumsalı bile ortadan zincir çekerek böldüler. Böyle ayrımlar var. Örneğin; yeni evlenmiş bir astsubayın genç eşi henüz durumu bilmediği için servis arabasında ön sıraya oturmuş: bir subay eşi onu yerinden kaldırmış. Bazı subay hanımları bize kırılmasın, başka bir yerde dinlediğimiz istisnai bir benzetmeyi, yeri geldiği için burada aktarmalıyız. O hanım için, "Kocası yarbay, ama kendisi general gibi davranıyor" deniyordu. 

Kampa gitmek de zor

Kampların bir yönetmeliği ve bir tahsis müdürlüğü olmasına rağmen keyfi dağıtımlardan ast rütbedeki personel oldukça rahatsız. 22 yıl sonra kamptan yararlanmak için talepte bulunan bir astsubayın anlattıkları ilginç:

"Temmuz ayı çok yoğun başka bir tarih seçmelisiniz yanıtı aldım. 22 yıl sonra ilk kez böyle bir şey istedim daha kaç yıl çalışmam gerekiyor bu tesislerden yararlanmak için. Ama subaylara kontenjan yüzdesi avantajıyla herşey çok kolay."

Kamplara ve orduevlerine farklı bir açıdan yaklaşan bir astsubay da "Şimdi 5 yıldızlı oteller gibi orduevlerimiz var. Bize hitap ediyor. Yüzme havuzları var. Şimdi bunların hepsi birden istediğimiz gibi olamaz tabii, zamanla olacak. Orduevlerinden şikayetimiz; orduevlerine tayin edilen yöneticiler niteliksiz ise verdikleri hizmet de niteliksiz oluyor. Çünkü onlar orduevlerine göre yetiştirilip de gelmiyorlar, kıtalardan geliyorlar. Şanssızlığımız oradan olabiliyor. Ama iyi hizmet veren astsubay arkadaşlarımız var, kral gibi hizmet ediyorlar. 5 yıldızlı oteller onlar gibi hizmet veremiyor" diyor.

Ve son olarak uzman çavuşların sorunlarına değiniyorlar: "Onların durumu daha da kötü. Orduevlerine giremiyorlar, hiçbir şeyden yararlanamıyorlar. Göreve gönderiyorsunuz uzman çavuşu, gittiği yerde orduevinden yararlanamıyor."

‘Kızım subay, eşim astsubay orduevine

30 yıl silahlı kuvvetlerde görev yapmış, isminin açıklanmasını istemeyen emekli bir astsubay yeni yaşadığı bir olayı şöyle anlatıyor: "Eşim emekli öğretmen, kızım mühendis, damadımız subay. Eşim emekli olduktan sonra torununa bakmak için Ankara’ya kızımın yanına gitti. Bir gün eşim ve kızım Ankara’da bir subay orduevine gidiyorlar. Kızım girebiliyor

ama eşimi almıyorlar. Gerekçesini sorunca, ‘Siz astsubay eşisiniz, buraya giremezsiniz’ diyorlar. Normalde kızım yanında herhangi bir misafıriyle de bu orduevine gidebilir ama kendi öz annesiyle orduevine giremiyor. Bu olay eşimin ve benim moralimi çok bozdu. Bu kötü muamele karşısında günlerce uyuyamadık. Subay ve astsubay orduevleri birleştirilmen."

NE DEDİLER?

Evlere temizliğe gidiyorum’

Hülya Günbay (emekli astsubay eşi) 

"Emekli astsubay eşiyim. 2 çocuğum var lisede. Size hangi sıkıntımızı anlatacağımı bilemiyorum. Evimiz kira, ayda 500 TL ödüyoruz. Eşim her gün kapı kapı iş arıyor, kimse iş vermiyor. Maaşlarımız eridi pul oldu. 10 yıldır bizler resmen açlığa sefalete kaderimize terk edildik. Bankalardan borç para, kredi çekerek ay sonunu getirmeye çalışıyoruz. Artık takatimiz kalmadı. Ben 41 yaşmda bir kadınım. Mesleğim yok, okuyamadım. Evlere temizliğe gidiyorum ya da bulursam evde çocuk bakıyorum. Zorla da olsa evde yaptığım dantel nakışla aileme katkıda bulunuyorum. Bizler bu ülkenin evlatları değil miyiz? Bize yapılan üvey evlat muamelesi nedir? Senelerce Doğu-Batı demeden kelle koltukta yaşadık. Eşlerimiz görev yaparken bizler de şehir şehir gezdik. Oğlum yırtık ayakkabıyla okula gidiyor. Kızım, ‘Anne bugün harçlık istemiyorum, okulda acıkmıyorum’ diyor. Çocuklarımız her türlü sosyal ortamdan uzak yaşıyor. Çünkü harçlığını cebine koyup da çocuğumu sinemaya tiyatroya gönderemiyorum. Ailece bir kere bile pikniğe gidemiyoruz. Böyle şeyler artık bize lüks oldu. Galiba yaşamak da artık bize lüks. Daha çok şey var yazmak istediğim ama sizi daha fazla rahatsız etmek istemiyorum. Lütfen yanımızda olun sesimizi duyurmamıza yardım edin. Haklarımızı vermeyenlere iki dünyada da hakkımızı helal etmiyoruz. Her şeye rağmen yine de eşimle gurur duyuyorum her zaman da duyacağım." 

SENDİKA İSTİYORUZ’

Girne’den bize ulaşan bir astsubay anlatıyor: "Kızkardeşim bilgisayar yüksek mühendisi. Hava Kuvvetleri’nde subay olarak orduya girdi. Babam ve annem benim üzerimden astsubay yakınları için verilen kimlik kartını almıştı. Bu kimlikle astsubay sosyal tesislerinden yararlanabiliyorlardı. Kardeşim subay olunca subayların imkanları daha iyi olduğu için subay kimliği aldılar. Subay sosyal tesislerinden yaralanmaya başladılar. Astsubay olarak ben, ailemle subay tesislerinde aynı anda oturup çay bile içemem. Bunun için yönetimden özel izin almak gerekiyor ki çoğunlukla vermiyorlar. Kardeşimle oturamıyorsam. babamla oturamıyorsam ya da askeri sivil memur diye çalıştırıp kimlik verilen mesai arkadaşımla bir bardak çay içemiyorsam bu sosyal tesisler niye var? Bu mantık hangi medeni ülkede var? Birileri bu ordunun sorunlarını sahiplensin. Sendikamız olsun."

YARIN: TAYİN SORUNLARI GİDERİLSİN.