SİVİL VATANDAŞ ŞEHİT SAYILIR MI?

Burak ERSOY – AHT

Akçakale’de hayatını kaybedenlerin statüsü ne olmalı?

Akçakale’ye düşen top mermisinin patlaması sonucu yaşamını yitiren 5 vatandaşın “sivil şehit” statüsüne alınması için Şanlıurfa Valiliği çalışmalarını tamamladı, olayın “Uluslararası terör olayı” sayılması için bakanlığa öneride bulundu. Valiliğin bu önerisi “Sivil vatandaş şehit sayılır mı?” tartışması başlattı. Biz de bu soruyu konunun muhataplarına sorduk.

‘Şehit denir, ancak bunun derecesi var’

İlahiyatçı Prof. Dr. Cemal Sofuoğlu:

Bunlara şehit denebilir. Ancak şehitlik kavramında da dereceler var. Cephede savaşarak Allah rızası için şehit olan başka, bu başka. Arasında değer açısından fark vardır. Bu hayatını kaybeden vatandaşlarımızınki de şehitlik mertebesinin bir derecesidir. Kazaya kurban gitmişlerdir, şehit denilmesinde bir sakınca görmüyorum.

‘Yoruma açıktır’

İlahiyatçı Prof. Dr. Saim Yeprem:

Şehitlik kavramının klasik anlamı var. O belli. Yani düşmanla savaşırken hayatını kaybeden Müslüman’a denir. Ama günümüzde vazifesi sırasında veya bu şekilde kendi kusuru olmaksızın hayatını kaybedenlere de şehit deniyor. Bunlar da geleneksel, bölgesel anlamda ifadeler. Dinin klasik anlamında şehit kelimesinin karşılığı olmamakla birlikte halk arasında kullanılması âdet haline gelmiş durumda. Dini açıdan bu konuda hüküm aranmaz. Kuran’da “Allah yolunda ölen ve öldürülenlere ölü demeyin. Onlar bilakis diridirler” diye ayet var. Allah yolunda ölmek ya da öldürülmek yoruma tabidir yani. Dini değil sosyal boyutlarıyla ele almak lazım.

‘Kazalarda ölenler de mi şehit?’

Harp Malulü Gaziler Şehit Dul ve Yetimler Derneği Yönetim Kurulu Üyesi Armağan Bıçakçı:

Şehit sayılmamaları gerekir. Kaza ile ölenler şehit mi sayılıyor? Bana göre hayır. O vatandaşlarımızı şehit sayarsanız, o zaman herkesi şehit saymanız gerekir. Güzel bir benzetme olmayabilir ama, araba kazasında ölen de şehit sayılsın o zaman. Siz savaşın içinde değilsiniz ki. Orada savaşan bir insan olsanız şehit olursunuz. Bakın ben askere gittim ve sol kolumu kaybettim. Ancak devlet beni gazi saymadı. Neden biliyor musunuz? Görev malulü dendi. Beni gazi saymayıp orada ölen vatandaşı şehit sayması doğru mu? Yanlış buluyorum.

‘Şehit, vatanı için canını verendir’

Şehit Aileleri Derneği Başkanı Mehmet Güner:

Ülkemiz şu an savaş içerisinde değil. Yaşanan, Suriye’nin saygısızlığı sebebiyle meydana gelmiş. Bu tür olaylarda ölen vatandaşlarımızın şehit sayılması gerekmez. Şehit; vatanı, milleti, ezanı uğruna mücade edenler için kullanılan bir sıfattır. Bunu da zaten Diyanet İşleri Başkanlığı açıkladı. Biz bu ülkede yaşayan vatandaşlar olarak, şehit yakınları olarak hayatını kaybeden vatandaşlarımızın şehit sayılmaması gerektiği kanaatindeyiz. Ama öte yandan devletimiz burada mağdur olan ailelere mutlaka sahip çıkmalı. Sonuçta onlar evlerinin bahçesinde normal hayatlarına devam ederken başlarına bu olay geldi.

‘Ya başka dinden olsaydı?’

İHD Genel Başkanı Öztürk Türkdağ:

Burada hak kavramı yerine dini kavramların kullanılmaya başlanması yanlıştır. İnsanlar devlet ihmaliyle hayatlarını yitirmişse, devlet yükümlülüklerini yerine getirmek durumunda. Mesela yaşamını yitiren insanlar başka dinden olabilir. O zaman o böyle anılmak istemeyebilir. Ya da inancı olmayabilir. O yüzden bu kavramlar yerine hak odaklı kavramların kullanılması gerekir. Bu tip objektif olmayan kavramların kullanılmasını doğru bulmuyoruz. Biz konuyu, “hayatını kaybeden herkesin hayatı” noktasında değerlendiriyoruz.